Autisme (ASS) en het microbioom
07 Oct, 2021
Door: Jeroen de Haas
De prevalentie van autisme spectrum stoornis (ASS) ligt nu hoger dan vroeger. Het CBS publiceerde in 2014 dat bijna 2,8% van de kinderen tussen 4 en 12 jaar ASS heeft.1 Zou een toename kunnen worden verklaard door epigenetische factoren? Volgens een recente publicatie kunnen die bijdragen aan de etiologie van ASS.2 Zulke factoren zijn bijvoorbeeld darmproblemen, virale belasting, voedingstekorten zoals zink en de leeftijd waarop de ouders aan kinderen zijn begonnen. In dit artikel focussen we op de conditie van de darm en de relatie met ASS.
Mensen met ASS hebben significant meer gastro-intestinale klachten dan mensen zonder ASS. In Nederland is 25% van de bevolking bekend met dergelijke chronische gezondheidsklachten en bij mensen met ASS is dat het dubbele. De kennisbank van de GGZ rapporteert dat 64% van de autisten te kampen heeft met chronische gastro-intestinale klachten en allergieën.3
Een deel van de verklaring kan worden gevonden in een genetische aberratie van het MET rs1858830 C allel. 214 families zijn onderzocht en het blijkt dat de kinderen met ASS en gastro-intestinale klachten vaker deze genvariant hebben geërfd dan hun niet autistische broers of zussen (zonder darmklachten). Het gaat om de promotor MET-receptor die zowel een rol speelt bij de ontwikkeling van de hersenen als bij het herstel van het darmepitheel. 4 Deze MET-receptor kan door een mutatie van het gen in aanleg bij het kind minder goed werken. Eerder is al aangetoond dat de ligand van MET (hepatocytengroeifactor) het herstel van darmweefsel versnelt.5
Maar ook het darmmicrobioom speelt een belangrijke rol bij de mate van ernst van ASS. Inmiddels zijn er op Pubmed als bijna 685 publicaties te vinden over ASS en het darmmicrobioom en alleen al dit jaar (tot 15-8-2021) zijn er 116 publicaties bijgekomen. De rol van het microbioom en ASS staat dus behoorlijk in de wetenschappelijke belangstelling.
Veel van deze onderzoeken duiden op het feit dat het microbioom van autisten afwijkt. David et al. hebben onderzoek gedaan binnen families waarvan kinderen met en zonder ASS deel uitmaken. Kinderen met ASS maken door een afwijkend microbioom op een andere manier butyraat (boterzuur) aan. Tijdens de productie hiervan ontstaan afvalproducten waardoor GABA en glutamaat minder werken.6
Lees het gehele artikel vanaf pagina 34 in OrthoFyto 5/21.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Houben-van Herten M, Knoops K, Voorrips L. Bijna 3 procent van de kinderen heeft autisme of aanverwante stoornis 2014 CBS. Geraadpleegd op 17 mei 2021 via www.cbs.nl
2. Yoon, Sang Hoon et al. Genetic and Epigenetic Etiology Underlying Autism Spectrum Disorder. Journal of clinical medicine vol. 9,4 966. 31 Mar. 2020.
3. GGZ Standaarden, Over Autisme. Geraadpleegd op 17 mei 2021 via www.ggzstandaarden.nl
4. Campbell DB, Buie TM, Winter H, Bauman M, Sutcliffe JS, Perrin JM, Levitt P. Distinct genetic risk based on association of MET in families with co-occurring autism and gastrointestinal conditions. Pediatrics. 2009 Mar;123(3):1018-24. doi: 10.1542/peds.2008-0819. Erratum in: Pediatrics. 2009 Apr;123(4):1255.
5. Itoh H, Naganuma S, Takeda N, Miyata S, Uchinokura S, Fukushima T, Uchiyama S, Tanaka H, Nagaike K, Shimomura T, Miyazawa K, Yamada G, Kitamura N, Koono M, Kataoka H. Regeneration of injured intestinal mucosa is impaired in hepatocyte growth factor activator-deficient mice. Gastroenterology. 2004 Nov;127(5):1423-35.
6. David MM, Tataru C, Daniels J, Schwartz J, Keating J, Hampton-Marcell J, Gottel N, Gilbert JA, Wall DP. Children with Autism and Their Typically Developing Siblings Differ in Amplicon Sequence Variants and Predicted Functions of Stool-Associated Microbes. mSystems. 2021 Apr 6;6(2):e00193-20.
7. Veenstra-VanderWeele J, Cook EH, King BH, Zarevics P, Cherubini M, Walton-Bowen K, Bear MF, Wang PP, Carpenter RL. Arbaclofen in Children and Adolescents with Autism Spectrum Disorder: A Randomized, Controlled, Phase 2 Trial. Neuropsychopharmacology. 2017 Jun;42(7):1390-1398.
8. Erickson CA, Veenstra-Vanderweele JM, Melmed RD, McCracken JT, Ginsberg LD, Sikich L, Scahill L, Cherubini M, Zarevics P, Walton-Bowen K, Carpenter RL, Bear MF, Wang PP, King BH. STX209 (arbaclofen) for autism spectrum disorders: an 8-week open-label study. J Autism Dev Disord. 2014 Apr;44(4):958-64.
9. Wang M, Wan J, Rong H, He F, Wang H, Zhou J, Cai C, Wang Y, Xu R, Yin Z, Zhou W. Alterations in Gut Glutamate Metabolism Associated with Changes in Gut Microbiota Composition in Children with Autism Spectrum Disorder. mSystems. 2019 Jan 29;4(1):e00321-18.
10. Shaw W. Increased urinary excretion of a 3-(3-hydroxyphenyl)-3-hydroxypropionic acid (HPHPA), an abnormal phenylalanine metabolite of Clostridia spp. in the gastrointestinal tract, in urine samples from patients with autism and schizophrenia. Nutr Neurosci. 2010 Jun;13(3):135-43.
11. Kałuzna-Czaplińska J, Socha E, Rynkowski J. Determination of homovanillic acid and vanillylmandelic acid in urine of autistic children by gas chromatography/mass spectrometry. Med Sci Monit. 2010 Sep;16(9):CR445-50.
12. 'Poepbank' kan de vraag niet aan en zoekt donoren (2017). Geraadpleegd op 17 mei 2021 via www.ad.nl
13. Adams J, Autism/Asperger's Research Program Arizona State University. Geraadpleegd op 17 mei 2021 via autism.asu.edu
14. Kang DW, Adams JB, Coleman DM, Pollard EL, Maldonado J, McDonough-Means S, Caporaso JG, Krajmalnik-Brown R. Long-term benefit of Microbiota Transfer Therapy on autism symptoms and gut microbiota. Sci Rep. 2019 Apr 9;9(1):5821.