Bioritme en metabolisme uit balans bij bipolaire stoornis

06 Oct, 2025

Onderzoekers hebben bipolaire stoornis vanuit een vernieuwend perspectief bekeken waarin de nadruk ligt op de wisselwerking tussen de stofwisseling en het bioritme. Volgens de onderzoekers zijn veel klachten en lichamelijke problemen die regelmatig bij deze stoornis voorkomen – zoals insulineresistentie, slaapproblemen en hormonale ontregelingen – niet simpelweg een gevolg van medicijnen of leefstijl. Ze zouden juist voortkomen uit biologische mechanismen die ooit nuttig waren om ons aan te passen aan seizoenen met wisselend licht en voedsel, maar die in de moderne samenleving onder druk staan. Het idee dat bipolaire stoornis deels voortkomt uit een ontregeling van dit evolutionaire aanpassingsvermogen, opent nieuwe mogelijkheden voor behandeling.

In de praktijk betekent dit dat behandeling meer zou moeten doen dan alleen het onderdrukken van stemmingswisselingen. Het kan belangrijk zijn om actief de biologische klok en de stofwisseling te ondersteunen. Dit kan bijvoorbeeld met interventies die de insulinegevoeligheid verbeteren of die ingrijpen op stofwisselingsroutes die vaak verstoord zijn bij bipolaire stoornis. Ook therapieën die dag- en nachtritmes herstellen, zoals licht- of donkertherapie, zouden een belangrijke rol kunnen spelen. Daarnaast kan voeding helpen, bijvoorbeeld door minder geraffineerde suikers te eten of een ketogeen voedingspatroon te volgen.

De onderzoekers wijzen erop dat sommige mensen met bipolaire stoornis sterkere seizoensgebonden klachten ervaren dan anderen. Bij hen worden ook vaker duidelijke stofwisselingsproblemen gevonden. Dit suggereert dat het bij deze groep extra zinvol kan zijn om aanvullende therapie in te zetten op het stabiliseren van de stofwisseling en het bioritme.

Tenslotte benadrukken de onderzoekers dat moderne leefstijlfactoren, zoals blootstelling aan kunstlicht in de avond en de constante beschikbaarheid van calorierijk voedsel, de kwetsbaarheid van dit evolutionaire aanpassingssysteem vergroten. Dit opent de deur naar preventieve adviezen die niet alleen op stemming maar ook op leefstijl gericht zijn, en geeft behandelaren nieuwe ingangen om zowel mentale als lichamelijke gezondheid bij bipolaire stoornis te verbeteren.

De volledige Engelstalige publicatie kunt u hier teruglezen.

Bronvermelding:
Campbell, I. H., Frye, M. A., & Campbell, H. (2025). Metabolic plasticity: an evolutionary perspective on metabolic and circadian dysregulation in bipolar disorder. Molecular Psychiatry, 1-13.