COPD: een long-darmdysbiose
08 Feb, 2021
Door: Angélique De Beule
Chronische obstructieve longziekte of COPD is een langzaam verankerende longaandoening, waarbij in de beginfase de vertakkingen van de luchtpijp en de longen zijn ontstoken. Het lichaam reageert hierop met de aanmaak van meer slijm, wat het vrij ademhalen bemoeilijkt. Door de aanhoudende ontsteking van de bronchiën gaan er langzaam longblaasjes verloren en ontstaat longemfyseem. Hoe minder actieve longblaasjes er voorhanden zijn, hoe moeilijker het wordt om zuurstof in te ademen en afvalstoffen zoals CO2 en vluchtige zuren uit te ademen.
Door de vernauwde, ontstoken luchtwegen bij COPD treedt langzaam maar zeker een toenemende kortademigheid op. Na verloop van tijd vergt het steeds meer tijd en moeite om fysieke inspanningen te leveren en kampt men met een chronische hoest, ook gekend als rokershoest.
Luchtwegeninfecties worden vaak getriggerd door factoren zoals jeugdastma, nutriënttekorten, waaronder essentiële vetzuren en antioxidanten, (passief) roken, milieuverontreinigende stoffen (fijnstof, zware metalen) alsook pathogene infectie van het bronchiaal slijmvlies (BALT).
Het bronchiaal slijmvlies is een polymicrobieel ecosysteem, opgebouwd uit bacteriën, virussen en fungi, die continue met elkaar in verbinding staan. De microbiële balans is van groot belang om zowel de structuur als de slijmlaag van de luchtwegen intact te houden.
Eén van de cross-reacties die aan de basis ligt van de ontwikkeling van COPD, is de interactie tussen Candida albicans – gist/schimmel in de darm – en de sporen van Aspergillus fumigatus die via het inademen in de longen terechtkomen. Bij het inzetten van antibiotica stelden wetenschappers vast dat zowel de candida als de Aspergillus fumigatus zich verder ontwikkelen in een pathogene vorm. Hierdoor wordt ademhalen bemoeilijkt en neemt de kans op longemfyseem toe.
Chronische luchtwegeninfecties zoals astma, COPD, rhinosinusitis een halt toeroepen, vraagt een ecologische microbiële terreinbenadering waarbij de verschillende microbiële interacties alsook hun impact op de long-darm-as in kaart worden gebracht.1-3
Een evenwichtige long-darm-as vergt een gevarieerd voedingspatroon rijk aan planteiwitten op basis van wei en erwten, voldoende vezels, omega-3 vetzuren (vnl. DHA) en felgekleurde antioxidanten zoals lycopeen en resveratrol.
De slijmvliescellen van het ademhalings- en spijsverteringssysteem doen ook een beroep op vitamine A, dat een cruciale rol speelt in de eerstelijnsdefensie tegen virale infecties. Door een vitamine A-gebrek vertonen de mucosacellen ‘kloofjes’, die gemakkelijk door micro-organismen bevolkt kunnen worden. De weerstand tegen pathogene infecties daalt hierdoor.
De dagelijks aanbevolen inname van vitamine A bedraagt 750 mcg RE (retinol equivalents) wat overeenkomt met 2500 IE en in carotenoïde vorm terug te vinden is in typische wintergroenten zoals boerenkool, pompoen, wortelen en zoete aardappel.3-5
Tot slot is er N-acetylcysteïne (NAC), een zwavelhoudend (thiol) aminozuur dat meer en meer wordt ingezet bij hardnekkige biofilm-gerelateerde longinfecties en erin slaagt om slijmen te verdunnen, waardoor ze sneller opgehoest kunnen worden.
Zuin et al. toonden aan dat een hooggedoseerde NAC-hoeveelheid van 1200 mg per dag gedurende een korte periode van tien dagen efficiënter was in het verlagen van de COPD-exarbaties dan een hoeveelheid van 600 mg per dag. Bovendien helpen de antioxiderende en mucolytische eigenschappen van NAC de effectiviteit van de gebruikelijke inhalatiecorticosteroïden verbeteren.6,7
Bronvermelding:
1. Conrad D et al. Cystic Fibrosis Therapy: A Community Ecology Perspective. Am J Respir Cell Mol Biol. 2013 Feb; 48(2): 150–156.
2. Linh DN, Nguyen et al. The lung mycobiome: an emerging field of the human respiratory microbiome. Front. Microbiology, 13 February 2015.
3. Anand S. et al. Diet, Microbiota and Gut-Lung Connection. Front. Microbiology, 19 September 2018.
4. Garcia-Larsen V, Potts J et al Dietary antioxidants and 10-year lung function decline in adults from the ECRHS survey. European Respiratory Journal 2017 50: 1602286.
5. Zhai T. et al. Potential Micronutrients and Phytochemicals against the Pathogenesis of Chronic Obstructive Pulmonary Disease and Lung Cancer. Nutrients April 2018.
6. Blasi F et al. The effect of N-acetylcysteine on biofilms: Implications for the treatment of respiratory tract infections. Respir Med. 2016 Aug;117:190-7.
7. Sanguinetti C. N-acetylcysteine in COPD: why, how, and when? Multidiscip Respir Med. 2016; 11:8.