Vurige tongen
12 Aug, 2019
Door: Angélique De Beule
Burning mouth syndrome (BMS) of mondbranden gaat gepaard met een pijnlijk, branderig gevoel dat vooral plaatsvindt op het puntje van de tong en/of rond de binnenkant van de lippen. Bovendien hebben dergelijke patiënten vaak ook last van een metaalsmaak, verlies van smaak en/of een droge mond (xerostomie). Ook zijn er speekselwijzigingen, vaak gepaard gaande met verlaagde orale immuniteit (SigA ↓ ) en antioxidantcapaciteit, en een iets verhoogd enzym alfa-amylase.1
De precieze oorzaak van primair mond- en tongbranden is niet gekend, terwijl de secundaire vorm het gevolg is van externe factoren zoals medicijnen (benzodiazepines, antihistaminica, cytostatica), spijsverteringsproblemen (reflux), mondinfecties, hormonale veranderingen (menopauze, hypothyrodie) en/of overgevoeligheid voor bepaalde prothesematerialen. Ook wordt het vaak geassocieerd met vitaminetekorten zoals B1, B2, B6, B12 en mineralen zoals ijzer en zink. Het brandend mondgevoel wordt vastgesteld bij onder meer diabetici, vrouwen in de menopauze, senioren, personen met het syndroom van Sjörgen (vorm van reuma) of met lichen planus in de mondholte.1,2
Orthomoleculair gezien kan er een duidelijk biochemisch verband gelegd worden tussen BMS enerzijds en diabetes anderzijds. Namelijk naast vanadium en chroom, heeft ook zink een cruciale rol in de regulatie van de bloedsuikerspiegel. Insulineresistentie wordt dan ook gekenmerkt door onder meer een zinktekort dat er mede voor kan zorgen dat mondaandoeningen zoals aften, koortsblazen en mondbranden vaker voorkomen bij diabetici.
Het tijdschrift Journal of Oral Pathology and Medicine publiceerde in 2010 een wetenschappelijk onderzoek, waarbij 276 personen met mondbranden opgesplitst werden in twee groepen. De eerste groep kreeg 14.1 mg zink per dag en de tweede groep een placebo. Na zes maanden zinkinname, stelde men een pijnreductie vast van 8,1 naar 4,1 t.o.v. 7,7 naar 6,7 bij de controlegroep. Hetzelfde tijdschrift publiceerde later nog andere dubbelblinde placebogecontroleerde studies (2013-2015) over dit onderwerp. Daarin was dagelijks 600 mg alfa-liponzuur (antioxidant) alsook o.a. vitamine B12 (om het homocysteïne te reduceren) ingezet. Ook hier bleek sprake van een gunstig effect op het branderig tonggevoel.3-5
Een belangrijke preventiemaatregel is het voldoende kunnen produceren van speeksel. Eén van de onderliggende oorzaken is oxidatieve stress waarbij de beschadigde speekselcellen met verminderde cellulaire energie in de problemen komen. Het dagelijks inzetten van 100 mg co-enzym Q10 bij 66 patiënten met droge mond, deed de speekselproductie met 72% toenemen bij patiënten die ubiquinone kregen, en liefst tot 82% bij de actieve vorm ubiquinol.6
Zowel primair als secundair mondbranden kunnen voorkomen worden door het hanteren van enkele voorzorgsmaatregelen. Het vermijden van alcohol en tabak staan op nummer één in de lijst. Daarnaast wordt het eten van zure voedingsmiddelen zoals ananas, tomaten, citrusvruchten ten sterkste afgeraden. Te pikante kruiden alsook munt en kaneel kunnen voor de nodige prikkeling zorgen.
Hou de microbiële mondflora in balans door dagelijks te poetsen en flossen en laat met regelmaat bij de tandarts tandsteen verwijderen. Een zelfbereide tandpasta op basis van planten zoals aloë vera, miswak (Salvadora persica), neem (Azadirachta indica) en nutriënten zoals bromelaïne en Q10 helpen om pathogene biofilmvorming in de mond te voorkomen; ze dragen bij tot een fijn gevoel op de tong alsook in de mond.7
- Olga Susana Tomattis Piñeyro de Serrano, Maria Cristina Munerat. Burning Mouth Syndrome – Latest update. International Journal of Dentistry Research 2016; 1(1):14-2
- EC Coculescu, Ş Ţovaru, and BI Coculescu Epidemiological and etiological aspects of burning mouth syndrome J Med Life. 2014 Sep 15; 7(3): 305–309. Published online 2014 Sep 25.
- Gye Song Cho et al. Zinc deficiency may be a cause of burning mouth syndrome as zinc replacement therapy has therapeutic effects. October 2010. Journal of Oral Pathology and Medicine 39(9):722-7
- Begoña Palacios-Sánchez et al. Alpha lipoic acid efficacy in burning mouth syndrome. A controlled clinical trial. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2015 Jul 1;20 (4):e435-40.
- Sun A et al. Significant reduction of serum homocysteine level and oral symptoms after different vitamin-supplement treatments in patients with burning mouth syndrome. J Oral Pathol Med. 2013 Jul;42(6):474-9. Epub 2013 Jan 9.
- KoufuchiRyo et al. Effects of coenzyme Q10 on salivary secretion. Clinical Biochemistry Volume 44, Issues 8–9, June 2011, Pages 669-674.
- Angélique De Beule EnzymXpert opleidingsprogramma 2018 – Relatie tussen reumatoïde artritis en paradontitis.– BIOK vzw.