Een betere darmfunctie met blonde psyllium
01 Dec, 2022
Door Geert Verhelst
Chronische darmklachten komen frequent voor bij de moderne mens. Eén van de hoofdredenen is het feit dat het standaard Westers dieet gemiddeld amper zeventien gram vezels per dag aanvoert; een heel stuk lager dan de aanbevolen dertig à veertig. Naast een aangepaste voeding, kan de inname van de gemalen zaadhulzen van blonde psyllium als extra vezelbron op diverse manieren gunstig inwerken op de darmfunctie.
Plantago ovata, beter bekend als ‘ispaghula’, ‘blonde psyllium’ of ‘Indisch vlozaad’, is een uit India, Pakistan en Iran afkomstige plant. Dit familielid van de bij ons groeiende smalle en grote weegbree wordt tegenwoordig in veel subtropische streken gekweekt. Het is een eenjarige, winterharde plant met zacht behaarde stengels die lijnvormige, getande blaadjes dragen. Na een bloei met witte, tweeslachtige bloempjes, levert blonde psyllium beige-roze zaden op die aan hun convexe zijde een lichtbruine vlek vertonen. Het zijn vooral de zaadhulzen daarvan die fytotherapeutisch ingezet worden.
Constipatie is een vaak gehoorde klacht op het spreekuur van de gezondheidswerker. In veel gevallen kan een aanpassing van de levensstijl met meer bewegen, voldoende vochtinname en een gezonde, vezelrijke voeding de zaak al oplossen. Bij onvoldoende resultaat kan met fytotherapie de darmtransit versneld worden. Aanbevolen wordt om niet onmiddellijk te grijpen naar planten die dit doen via hun dikke darm prikkelende antrachinonen – zoals senna, aloe, vuilboom, Chinese rabarber of cascara – maar eerst bulklaxeermiddelen in te zetten; die werken op basis van hun vezelrijkdom. Vooral de fijngemalen zaadhulzen van ispaghula vormen hierbij een eerste keuze.
Het zijn ‘oplosbare’ vezels die de zaadhulzen van blonde psyllium een natuurlijke laxerende werking bezorgen. Het gaat om voor menselijke enzymen onverteerbare en sterk vertakte mucopolysachariden met als ruggengraat een polymeer van D-xylose, die op plaatsen C-2 of C-3 vertakkingen vertoont met L-arabinose, D-xylose en α-D-galacturonyl-L-rhamnose. Deze verbindingen zijn sterk water absorberend met een zwelvermogen van meer dan 40, wat betekent dat 1 g ervan door binding met water een gewicht van 40 g kan aannemen en daarbij een slijmerig aspect gaat vertonen.
Deze ‘slijmstoffen’ zorgen voor een aanzienlijke toename van het gewicht en het volume van de darmbrij. Dat stimuleert op een mechanische wijze de darmperistaltiek en vermindert de druk in het colon, waardoor in veel gevallen zowel de darmtransit wordt versneld als de consistentie van de stoelgang wordt verzacht.1,2 Een deel van die mucopolysachariden fungeert als voedingsbodem voor het microbioom – vooral van de bifidobacteriën – wat de samenstelling daarvan gunstig kan beïnvloeden en zo diverse facetten van de darmfunctie ten goede kan komen.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 29 in OrthoFyto 6/22.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Prynne CJ, Southgate DA. The effects of a supplement of dietary fibre on faecal excretion by human subjects. Br J Nutr. 1979 May;41(3):495-503.
2. Stevens J, VanSoest PJ, Robertson JB, Levitsky DA. Comparison of the effects of psyllium and wheat bran on gastrointestinal transit time and stool characteristics. J Am Diet Assoc. 1988 Mar;88(3):323-6. PMID: 2831263.
3. Marlett JA, Kajs TM, Fischer MH. An unfermented gel component of psyllium seed husk promotes laxation as a lubricant in humans. Am J Clin Nutr. 2000 Sep;72(3):784-9.
4. Gonlachanvit S, Coleski R, Owyang C, Hasler W. Inhibitory actions of a high fibre diet on intestinal gas transit in healthy volunteers. Gut. 2004 Nov;53(11):1577-82.
5. Tomás-Ridocci M, Añón R, Mínguez M, Zaragoza A, Ballester J, Benages A. Eficacia del Plantago ovata como regulador del tránsito intestinal. Estudio doble ciego comparativo frente a placebo [The efficacy of Plantago ovata as a regulator of intestinal transit. A double-blind study compared to placebo]. Rev Esp Enferm Dig. 1992 Jul;82(1):17-22. Spanish.
6. Mearin F, Ciriza C, Mínguez M, Rey E, Mascort JJ, Peña E, Cañones P, Júdez J. Clinical Practice Guideline: Irritable bowel syndrome with constipation and functional constipation in the adult. Rev Esp Enferm Dig. 2016 Jun;108(6):332-63.
7. Nagarajan N, Morden A, Bischof D, King EA, Kosztowski M, Wick EC, Stein EM. The role of fiber supplementation in the treatment of irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2015 Sep;27(9):1002-10.
8. Moayyedi P, Quigley EM, Lacy BE, Lembo AJ, Saito YA, Schiller LR, Soffer EE, Spiegel BM, Ford AC. The effect of fiber supplementation on irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis. Am J Gastroenterol. 2014 Sep;109(9):1367-74.
9. Fernández-Bañares F, Hinojosa J, Sánchez-Lombraña JL, Navarro E, Martínez-Salmerón JF, García-Pugés A, González-Huix F, Riera J, González-Lara V, Domínguez-Abascal F, Giné JJ, Moles J, Gomollón F, Gassull MA. Randomized clinical trial of Plantago ovata seeds (dietary fiber) as compared with mesalamine in maintaining remission in ulcerative colitis. Spanish Group for the Study of Crohn's Disease and Ulcerative Colitis (GETECCU). Am J Gastroenterol. 1999 Feb;94(2):427-33.
10. Jovanovski E, Yashpal S, Komishon A, Zurbau A, Blanco Mejia S, Ho HVT, Li D, Sievenpiper J, Duvnjak L, Vuksan V. Effect of psyllium (Plantago ovata) fiber on LDL cholesterol and alternative lipid targets, non-HDL cholesterol and apolipoprotein B: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr. 2018 Nov 1;108(5):922-932.
11. Chattopadhyay K, Wang H, Kaur J, Nalbant G, Almaqhawi A, Kundakci B, Panniyammakal J, Heinrich M, Lewis SA, Greenfield SM, Tandon N, Biswas TK, Kinra S, Leonardi-Bee J. Effectiveness and Safety of Ayurvedic Medicines in Type 2 Diabetes Mellitus Management: A Systematic Review and Meta-Analysis. Front Pharmacol. 2022 Jun 8;13:821810.
12. Turnbull WH, Thomas HG. The effect of a Plantago ovata seed containing preparation on appetite variables, nutrient and energy intake. Int J Obes Relat Metab Disord. 1995 May;19(5):338-42.