Autofagie als reset-knop voor het metabolisme
12 Aug, 2019
Door: Erik-Alexander Richter
In 2016 ontving de Japanse celbioloog dr. Yoshinori Ohsumi de Nobelprijs voor zijn ontdekking van autofagosomen. Het voorwerk was al in de jaren zestig gedaan door de Belgische celbioloog Christian de Duve. Wat zij ontdekten was een mechanisme voor recycling: autofagie. Het wordt bij energieschaarste ingeschakeld om restproducten van metabole processen, beschadigde celonderdelen, bacteriën en virussen en foutief gevormde eiwitten door enzymen af te breken. Dat levert herbruikbare aminozuren en energie op voor de cel en haar essentiële functies.
Autofagie, of volledig, autofagocytose, is een proces dat automatisch wordt ingeschakeld als het niveau ATP sterk is afgenomen. Autofagy is ontleend aan het Grieks en betekent zoveel als ‘zichzelf opeten’. Er ontstaat een nieuw celorganel, het autofagosoom, dat afvalstoffen verzamelt en aflevert bij het lysosoom waar dan enzymatische degradatie plaatsvindt. De cel wordt opgeschoond, energie komt beschikbaar en sommige andere celorganellen worden vernieuwd. Dit proces kan een zinvolle bijdrage leveren aan de oplossing van veel ziektebeelden.
- Bernard, A., Jin, M., Xu, Z., & Klionsky, D. J. (2015). A large-scale analysis of autophagy-related gene expression identifies new regulators of autophagy. Autophagy, 11(11), 2114–2122.
- Heras-Sandoval D, Pérez-Rojas JM, Hernández-Damián J, Pedraza-Chaverri J. The role of PI3K/AKT/mTOR pathway in the modulation of autophagy and the clearance of protein aggregates in neurodegeneration. Cell Signal. 2014 Dec;26(12):2694-701. Epub 2014 Aug 28.