Het belang van beweging voor chronisch zieken
02 Aug, 2023
Door Marjan Timmerman
Overgewicht wordt altijd geassocieerd met insulineproblematiek, metabool syndroom, hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Afvallen is niet de enige oplossing voor het verbeteren van de metabole gezondheid. Naast voedingskundige veranderingen is ook lichamelijke activiteit een voorwaarde om het risico daadwerkelijk ziek te worden te beperken. Het is daarom van groot belang om chronisch zieken in beweging te krijgen. Supplementen kunnen daar goede diensten bij bewijzen.
Op basis van gegevens over 2021 heeft 30,9% van de Nederlandse mannen en 35,1% van de Nederlandse vrouwen een chronische ziekte of langdurig gezondheidsprobleem. Zowel in Europa als in Nederland zijn er meer vrouwen dan mannen met een chronische ziekte.1 Onder ‘chronisch ziek’ wordt verstaan een toegenomen risico op diabetes, hart- en vaatziekten – waaronder hypertensie – kanker en niet-alcoholische leververvetting; maar ook op multiple sclerose, polycysteus ovariumsyndroom en menopauzale klachten.2 Bij gezonde ouderen zijn deze aandoeningen afwezig.3
Volgens de Beweegrichtlijnen 2017, opgesteld door de Gezondheidsraad, is het de bedoeling dat volwassenen wekelijks ten minste twee en een half uur matig intensief bewegen en kinderen dagelijks minstens een uur. Ook worden voor alle leeftijdsgroepen spier- en botversterkende activiteiten aanbevolen. Dit alles verlaagt het risico op chronische ziekten als diabetes, hart- en vaatziekten, depressieve symptomen en, bij ouderen, botbreuken.4 Maar minder dan de helft van de volwassenen voldoet aan deze Beweegrichtlijnen. Kinderen van 4 tot en met 11 jaar voldoen er vaker aan dan jongeren van 12 tot en met 17 jaar. Nederlanders bewegen én zitten meer dan gemiddeld in de EU.5
Langdurig zitten is in verband gebracht met een verslechterde metabole gezondheid. Mensen die gemiddeld minimaal vier uur per dag zitten hebben een groter risico op metabool syndroom; dit risico wordt nog groter bij dagelijks zeven uur zitten.6 In beweging komen kan echter in de praktijk een grote uitdaging zijn. Schermtijd is een extra trigger om metabool syndroom te ontwikkelen, dat geldt sterker voor vrouwen van middelbare leeftijd dan voor mannen, zo laat een meta-analyse zien. Mensen die 2,22 uur per dag naar een scherm kijken hebben een groter risico op metabole aandoeningen en dit risico stijgt verder bij gemiddeld 3,40 uur schermtijd per dag.6
Lees het gehele artikel vanaf pagina 16 in OrthoFyto 4/23.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Chronische aandoeningen en multimorbiditeit. Eurostat 2023 via www.vzinfo.nl Geraadpleegd op 24-06-2023.
2. Joham, A. E., Norman, R. J., Stener-Victorin, E., Legro, R. S., Franks, S., Moran, L. J., ... & Teede, H. J. (2022). Polycystic ovary syndrome. The Lancet Diabetes & Endocrinology, 10(9), 668-680.
3. Lemos, G. D. O., Torrinhas, R. S., & Waitzberg, D. L. (2023). Nutrients, physical activity, and mitochondrial dysfunction in the setting of metabolic syndrome. Nutrients, 15(5), 1217.
4. Beweegrichtlijnen 2017. via www.gezondheidsraad.nl geraadpleegd op 26-06-2023.
5. Bewegen. via www.vzinfo.nl geraadpleegd 24-06-2023.
6. Wu, J., Zhang, H., Yang, L., Shao, J., Chen, D., Cui, N., ... & Ye, Z. (2022). Sedentary time and the risk of metabolic syndrome: A systematic review and dose–response meta‐analysis. Obesity Reviews, 23(12), e13510.
7. Sylow, L., & Richter, E. A. (2019). Current advances in our understanding of exercise as medicine in metabolic disease. Current Opinion in Physiology, 12, 12-19.
8. Yang, D., Yang, Y., Li, Y., & Han, R. (2019). Physical exercise as therapy for type 2 diabetes mellitus: From mechanism to orientation. Annals of nutrition and metabolism, 74(4), 313-321.
9. Baskin, R. G., & Alfakara, D. (2023). Root Cause for Metabolic Syndrome and Type 2 Diabetes: Can Lifestyle and Nutrition Be the Answer for Remission. Endocrinology and Metabolism Clinics, 52(1), 13-25.
10. Byrne, N. M., & Hills, A. P. (2018). How much exercise should be promoted to raise total daily energy expenditure and improve health?. Obesity Reviews, 19, 14-23.
11. Haupt, S., Eckstein, M. L., Wolf, A., Zimmer, R. T., Wachsmuth, N. B., & Moser, O. (2021). Eat, train, sleep—retreat? Hormonal interactions of intermittent fasting, exercise and circadian rhythm. Biomolecules, 11(4), 516.
12. Nanavati, K., Rutherfurd-Markwick, K., Lee, S. J., Bishop, N. C., & Ali, A. (2022). Effect of curcumin supplementation on exercise-induced muscle damage: a narrative review. European Journal of Nutrition, 61(8), 3835-3855.
13. Mason, S. A., Trewin, A. J., Parker, L., & Wadley, G. D. (2020). Antioxidant supplements and endurance exercise: Current evidence and mechanistic insights. Redox biology, 35, 101471.
14. Heffernan, S. M., Horner, K., De Vito, G., & Conway, G. E. (2019). The role of mineral and trace element supplementation in exercise and athletic performance: a systematic review. Nutrients, 11(3), 696.