Zoetstoffen, suiker en het darmmicrobioom

26 Sep, 2022

Zoetstoffen worden regelmatig aan westerse voeding toegevoegd met het idee dat deze in het lichaam inert zijn. Steeds meer onderzoek laat echter zien dat zoetstoffen het darmmicrobioom beïnvloeden en via deze weg de glucosetolerantie verslechteren. Ook suiker verstoort het microbioom. Nieuw onderzoek laat zien dat suiker via het microbioom de immunologische bescherming tegen het metaboolsyndroom vermindert.

Onderzoekers hebben gekeken naar de invloed van zoetstoffen op het microbioom middels een gerandomiseerd klinisch onderzoek onder 120 gezonde volwassenen. Zij kregen gedurende twee weken zakjes met verschillende zoetstoffen, zoals sacharine, sucralose, aspartaam en stevia, in een dosering lager dan de maximaal geaccepteerde dosering. De controlegroep kreeg een zakje met glucose of geen supplement. Iedere zoetstof bleek op een unieke manier de ontlasting, de mondflora en het metaboloom in plasma te beïnvloeden. Sacharine en sucralose verminderden significant de glucosetolerantie bij de gezonde volwassenen. De wetenschappers vonden dat de impact op het microbioom een direct verband hield met de verhoogde glycemische respons.1

Interessant is dat rond dezelfde tijd een andere groep wetenschappers nauwer heeft gekeken naar de effecten van suiker op de darmen en in het bijzonder de effecten op het immuunsysteem in de darmen.2 Zij vonden (bij muizen) dat onder gezonde omstandigheden het darmmicrobioom beschermt tegen het ontstaan van obesitas, metaboolsyndroom en prediabetes via de regulatie van Th17-cellen (een subtype T-cellen die invloed heeft op de ontstekingsgraad in de darmen). In de aanwezigheid van suiker en vetten verliezen deze Th17-cellen echter hun beschermende karakter waardoor de dieren vaker het metaboolsyndroom ontwikkelden. In afwezigheid van suiker (maar aanwezigheid van vet) bleef de gunstige werking van de Th17-cellen gehandhaafd en ontwikkelden de dieren geen obesitas of metaboolsyndroom.
De onderzoeken laten zien dat de nadelige effecten van zoetstoffen en suiker gedeeltelijk via het microbioom tot stand komen.

Bronvermelding:
1. Suez, J., Cohen, Y., Valdés-Mas, R., Mor, U., Dori-Bachash, M., Federici, S., ... & Elinav, E. Personalized microbiome-driven effects of non-nutritive sweeteners on human glucose tolerance. Cell. 2022 Sep 1;185(18).
2. Kawano, Y., Edwards, M., Huang, Y., Bilate, A. M., Araujo, L. P., Tanoue, T., ... & Ivanov, I. I. Microbiota imbalance induced by dietary sugar disrupts immune-mediated protection from metabolic syndrome. Cell. 2022 Sep 15;185(19).