Waardevolle voedingsvezels bij IBS, angst en depressie
27 Jul, 2022
Door Els Cornelis
Zowel patiënten met IBS als die met depressieve klachten vertonen een minder divers microbioom, gepaard gaande met een verstoord microbieel evenwicht. Een symptomatische behandeling bij IBS – zoals het vermijden van FODMAP’s – kan op korte termijn klachten verlichten. Van groter belang zijn voedingsinterventies om de onderliggende microbiële dysbiose te herstellen. Zulke interventies kunnen slaap en mentale gesteldheid, zoals depressie en angst, verbeteren.1
Prikkelbare darmsyndroom (IBS of PDS) is een veel voorkomende functionele gastro-intestinale aandoening die 4-5% van de wereldbevolking treft.2 PDS wordt onder meer gekenmerkt door terugkerende buikpijn en een afwijkend stoelgangpatroon, alsook het naast elkaar bestaan van een opgeblazen gevoel, winderigheid en een opgezette buik. Onderzoek bevestigt dat IBS gerelateerd is aan darmdysbiose: een onevenwichtige samenstelling van microbiota en/of weinig microbiële diversiteit. Mensen met IBS blijken een tekort te hebben aan lactobacillen en bifidobacteriën, vergeleken met gezonde populaties.3 Een andere studie meldt significant verminderde lactobacillus-soorten in IBS-D (subtype diarree), en verhoogde veillonella-soorten in IBS-C (subtype constipatie.4 IBS wordt ook geassocieerd met verstoringen op het gebied van slaap en mentale gezondheid. Van de IBS-patiënten heeft 44% ook psychische klachten, waaronder depressie en angst. Daarnaast meldt 38% van de IBS-patiënten slaapproblemen.5
Het American College of Gastroenterology suggereert een laag FODMAP-dieet als middel om de algemene symptomen bij mensen met IBS te verbeteren.7 Van de IBS-patiënten beschouwt 85% een dieet met weinig fermenteerbare oligosachariden, disachariden, monosachariden en polyolen (FODMAP) als zeer tot enigszins effectief.8 Anderzijds heeft een laag-FODMAP-strategie ook nadelen op langere termijn. Verminderde FODMAP-inname kan bifidobacteriën in aantal doen afnemen. Daarbij normaliseert het niet noodzakelijk de dysbiotische darmomgeving.9,10 Het is aangetoond dat een vier weken durend laag FODMAP-dieet leidt tot een verhoogde dysbiose bij 42% van de mensen met IBS. Na één maand laag-FODMAP-dieet had 46% geen verandering in dysbiose.11 Een systematische review heeft aangetoond dat beperking van de FODMAP-inname, zowel bij gezonde proefpersonen als bij patiënten met darmaandoeningen, waaronder IBS, microbiële dysbiotische veranderingen kan veroorzaken, in vergelijking met prebiotische suppletie.9
Lees het gehele artikel vanaf pagina 16 in OrthoFyto 4/22
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Dunican IC, Christophersen CT. Dietary Fibre Intervention for Gut Microbiota, Sleep, and Mental Health in Adults with Irritable Bowel Syndrome: A Scoping Review. Nutrients. 2021; 13(7):2159.
2. Palsson O.S, Whitehead W, Tornblom H, Sperber A.D, Simren M. Prevalence of Rome IV Functional Bowel Disorders Among Adults in the United States, Canada, and the United Kingdom. Gastroenterology. 2020 Apr;158(5):1262-1273.
3. Wang L, Alammar N, Singh R, Nanavati J, Song Y, Chaudhary R, Mullin GE. Gut Microbial Dysbiosis in the Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis of Case-Control Studies. J Acad Nutr Diet. 2020 Apr;120(4):565-586.
4. Pimentel M, Lin HC, Enayati P et al. Methane, a gas produced by enteric bacteria, slows intestinal transit and augments small intestinal contractile activity. Am J Physiol 2006; 290: 61089–95.
5. Wang B, Duan R, Duan L. Prevalence of sleep disorder in irritable bowel syndrome: A systematic review with meta-analysis. Saudi J. Gastroenterol. 2018; 24: 141–150.
6. Wilmes L, Collins JM, O'Riordan KJ, O’Mahony SM , Cryan JF, Clarke G. Of bowels, brain and behavior: A role for the gut microbiota in psychiatric comorbidities in irritable bowel syndrome. Neurogastroenterology & Motility. 2021 february: 14095.
7. Ford AC, Moayyedi P, Lacy BE, Lembo AJ, Saito YA, Schiller LR, Soffer EE, Spiegel BM, Quigley EM. Task Force on the Management of Functional Bowel Disorders. American College of Gastroenterology monograph on the management of irritable bowel syndrome and chronic idiopathic constipation. Am J Gastroenterol. 2014 Aug;109 Suppl 1:S2-26.
8. Lenhart A, Ferch C, Shaw M, Chey WD. Use of Dietary Management in Irritable Bowel Syndrome: Results of a Survey of Over 1500 United States Gastroenterologists. J Neurogastroenterol Motil. 2018 Jul 30;24(3):437-451.
9. Vandeputte D, Joossens M. Effects of Low and High FODMAP Diets on Human Gastrointestinal Microbiota Composition in Adults with Intestinal Diseases: A Systematic Review. Microorganisms. 2020 Oct 23;8(11):1638.
10. Gibson PR, Halmos EP, Muir JG. Review article: FODMAPS, prebiotics and gut health-the FODMAP hypothesis revisited. Aliment Pharmacol Ther. 2020 Jul;52(2):233-246.
11. Bennet SMP, Böhn L, Störsrud S, Liljebo T, Collin L, Lindfors P, Törnblom H, Öhman L, Simrén M. Multivariate modelling of faecal bacterial profiles of patients with IBS predicts responsiveness to a diet low in FODMAPs. Gut. 2018 May;67(5):872-881.
12. Staudacher HM, Ralph FSE, Irving PM, Whelan K, Lomer MCE. Nutrient Intake, Diet Quality, and Diet Diversity in Irritable Bowel Syndrome and the Impact of the Low FODMAP Diet. J Acad Nutr Diet. 2020 Apr;120(4):535-547.
13. Saffouri GB, Kashyap PC et al. Small intestinal microbial dysbiosis underlies symptoms associated with functional gastrointestinal disorders. Nat Commun. 2019 May 1;10(1):2012.
14. Fukui H. Increased Intestinal Permeability and Decreased Barrier Function: Does It Really Influence the Risk of Inflammation? Inflamm Intest Dis. 2016 Oct;1(3):135-145.
15.Liu Y, et al. Similar Fecal Microbiota Signatures in Patients With Diarrhea-Predominant Irritable Bowel Syndrome and Patients With Depression. Clin Gastroenterol Hepatol. 2016 Nov;14(11):1602-1611.e5.
16. Barandouzi ZA, Lee J, del Carmen Rosas M. Associations of neurotransmitters and the gut microbiome with emotional distress in mixed type of irritable bowel syndrome. Sci Rep 12, 1648 (2022).
17. Hansen M. The Enteric Nervous System III: A Target for Pharmacological Treatment. Pharmac & Toxicol 2003 july, 93(1): 1-13.
18. Averina OV, Zorkina YA, Yunes RA, et al. Bacterial Metabolites of Human Gut Microbiota Correlating with Depression. Int J Mol Sci. 2020;21(23):9234. Published 2020 Dec 3.
19. Azpiroz F, Dubray C, Bernalier-Donadille A, Cardot JM, Accarino A, Serra J, Wagner A, Respondek F, Dapoigny M. Effects of scFOS on the composition of fecal microbiota and anxiety in patients with irritable bowel syndrome: a randomized, double blind, placebo controlled study. Neurogastroenterol Motil. 2017 Feb;29(2).
20. Xu J, Liang R, Zhang W, Tian K, Li J, X, Yu T, Chen Q. Faecalibacterium prausnitzii-derived microbial anti-inflammatory molecule regulates intestinal integrity in diabetes mellitus mice via modulating tight junction protein expression. J. Diabetes 2020, 12, 224–236.
21. Tan LL, Tan CH, NG NKJ, Tan YH, Conway PL, Loo SCJ. Potential Probiotic Strains From Milk and Water Kefir Grains in Singapore—Use for Defense Against Enteric Bacterial Pathogens. Microbiol. 01 April 2022.
22. Yamawaki Y, Fuchikami M, Morinobu S, Segawa M, Matsumoto T, Yamawaki S. Antidepressant-like effect of sodium butyrate (HDAC inhibitor) and its molecular mechanism of action in the rat hippocampus. World J Biol Psychiatry. 2012 Sep;13(6):458-67.
23. Thompson RS, Roller R, Mika A, Greenwood BN, Knight R, Chichlowski M, Berg BM, Fleshner M. Dietary Prebiotics and Bioactive Milk Fractions Improve NREM Sleep, Enhance REM Sleep Rebound and Attenuate the Stress-Induced Decrease in Diurnal Temperature and Gut Microbial Alpha Diversity. Front Behav Neurosci. 2017 Jan 10;10:240.
24. Tahara Y, Yamazaki M, Sukigara H, Motohashi H, Sasaki H, Miyakawa H, Haraguchi A, Ikeda Y, Fukuda S, Shibata S. Gut Microbiota-Derived Short Chain Fatty Acids Induce Circadian Clock Entrainment in Mouse Peripheral Tissue. Sci Rep. 2018 Jan 23;8(1):1395.
25. Szentirmai É., Millican NS., Massie AR. et al. Butyrate, a metabolite of intestinal bacteria, enhances sleep. Sci Rep. 2019 may: 7035; 9. doi.org/10.1038/s41598-019-43502-1.
26. Eswaran S, Muir J,Chey WD. Fiber and functional gastrointestinal disorders. Am.J. Gastroenterol. American Journal of Gastroenterology: 2013 may 108; 5: 718-727.
27. Gill SK, Rossi M, Bajka B. Dietary fibre in gastrointestinal health and disease. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2021, 101–116.
28. Atzler JJ, Sahin AW, Gallagher E, Zannini E, Arendt E. Characteristics and properties of fibres suitable for a low FODMAP diet- an overview. Trends in Food Science & Technology. 2021 june 112:Pages 823-836.